| Grabaketa |
Mota |
Bilduma |
Gai nagusia |
Izenburua |
Hiztuna |
| NEZ-120 |
Testua |
Nafarroako Esaera Zaharrak |
|
Aezkoa. Esaera zaharrak. |
|
| PIR-799 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Zaharrei, gazteei eta haurrei nola elekatzen zitzaien:zukaz, hikaz eta xukaz. Adibide bana jartzen du. |
Euskara |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-800 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Zein animalia mota zeuden, euskarazko zenbait berezitasunekin. |
Azienda. Zer eta zenbat ziren |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-801 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Zenbat janaldi ematen zitzaien eta zein izen zuen bakoitzak. |
Behiak. Zenbat janaldi neguan |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-802 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Nola prestatzen zen nahasia eta nondik botatzen zen (kuputik). |
Behiak. Zer ematen zieten jateko |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-803 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Orduan behiek bi urtetan behin soilik erditzen zuten. "Auratze" hitza dio. |
Behiak. Zenbat aldiz erditzen ziren |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-804 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Behiak bordan hartzen zituzten eta zezenetara nola ekartzen ziren. |
Zezen parada |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-805 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Neguan lur beltzak azaltzen zirenean (elurrik gabe) behiak puntualki ateratzen zituzten larratzera. |
Behiak. Lur beltzak |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-806 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Itzaina ("itzea") noiz egiten zen, gero eten egin zen eta bere garaian ere berriz hasi zen. |
Behiak. Itzaina |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-807 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Behortzaina ("biorzea") uda osorako joaten zen Bortuetara. Sosa eta jana ematen zitzaion. Gero astean behin suministroa igotzen zitzaion. |
Behorrak. Behortzaina |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-808 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Itzaina noiz arte kontratatzen zen eta zenbat laguntzaile behar zituen. |
Behiak. Itzaina zenbat denborarako kontratatzen zen |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-809 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Behiak herrira joare handi batzuekin itzultzen ziren. Gero bakoitzak etxera eramaten zituen eta korraletan gatza paratzen zitzaien jateko. |
Behiak. Udan bitan itzultzen ziren herrira |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-810 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Arratsean itzainak behiak bildu eta mendira itzultzen ziren berriz. Herriaren alde batetik hasita, behiak biltzen zituen eta etxe bakoitzetik txula bana ateratzen zioten. Haurrak itzaina mendira laguntzeko bidean joaten ziren. |
Behiak. Berriz mendira itzuli |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-811 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Herri guztiak ardi saldoa nola banatzen zuen. Ardi kopuruaren arabera zaintzeko modua desberdina zen. |
Ardi saldoak |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-812 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Behi zein zezenen izenak esaten ditu. Txakurrentzat erabilitakoak, baita behientzakoa eta zezenentzakoa ere bai (urrixa eta oroxa). |
Behien sexua euskaraz |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-813 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Adinaren arabera euskaraz bai behiak eta zezenak nola izendatzen diren. |
Behiak adinen arabera |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-814 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Bilortziak eta ergiak Aribeko merkatura eramaten ziren eta Baztango tratanteak etortzen ziren tratu egitera. |
Behiak saltzera Aribeko merkatura |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-815 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Lorea zer den azaltzen du. Noiz ematen zitzaien behiei lore hura. |
Behiak. Lorea |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-816 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Behiek, ardiek eta ahuntzek etxeko marka zuten. Marka nolakoa den. Herriko eta bailarako markak non izaten zuten, animaliaz- animalia. |
Animalien markak |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-817 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Bere garaian ez zuten belarra tailuz mozten, dagoeneko makina batez egiten zen.Makinarendako ihintzarik ez zen egon behar. |
Belarrak. Mozketa |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-818 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Makina hark zer lan egiten zuen harritzen zituen aita eta ama. Makina erosi zuten Frantzian. |
Belarrak. Gurasoen harridura makinarekin |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-819 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Nola egiten ziren, etzezkiekin lotzen ziren eta ondoren balak egiten ziren. |
Belarrak. Mazkilak |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-820 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Belar balak eta maindireak etxera ekartzeko zein tresna erabiltzen zituzten. |
Belarra nola garraiatzen zuten etxera |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-821 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Eultzea oso gutxi ezagutu duela dio, berak trilladora ikusi duela bereziki. Lauren artean erosten zuten trilladora. |
Uzta. Eultzetik trilladorara |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-822 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Sozioen artean trilladorarekin eultzea egiten nola laguntzen zuten elkar. Trilladorarekin lan egiteko zenbat pertsona behar ziren. |
Uzta. Trilladorarekin lanean |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-823 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Alea eta lastoa non gordetzen zen. Lastoa sabaian sartzen zuten eta alea zakuetan, gero ziskuetan sartuz. |
Uzta. Lastoa eta granoa gorde |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-824 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Labakiak nola egiten ziren. Bere apitxi eta amutxiren garaikoak ziren. |
Labakiak |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-825 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Garagarra noiz ereiten zen eta zer lur mota behar zuen. |
Noiz ereiten zen garagarra |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-826 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Etzezkiak egiteko lintsa belarra erabiltzen zen. Herriko gehienek kinonak zituzten lintsetan edo bestela udalak baten bat ematen zuen. |
Etzeskiak. Lintsa belarra |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-827 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Bilurrak nola egiten ziren. Behorrak erabiltzen ziren bat itederrean lotzeko. |
Animaliak lotzeko bilurrak |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-828 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Haren amak etzezkiak nola egiten zituen. |
Etzeskiak nola egiten ziren |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-829 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Urkien isuskiak nola egiten ziren. |
Urkiz egindako isuskiak |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-830 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Lerrak nondik biltzen ziren eta erdi lerrak zer diren. |
Lerrak nondik lortu |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-831 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Piztu aurretik lehortu behar ziren. Ondoren sabera igotzen zirenean bandeja batekin nola ibili behar ziren kontatzen du eta horrek zer arrisku zuen. |
Lerrak zertarako erabiltzen ziren |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-832 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Inauterietan zer egiten zen lehenengo igandean eta asteartean. |
Inauteriak. Igande eta asteartea |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-833 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Eskatzera joaten zirenak mozorrotuta joaten ziren. Baina gerra ondoren ez zieten mozorrotzen uzten. Mozorroa nolakoa zen. |
Inauteriak. Mozorroak |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-834 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Maiordomo zein urtetan sartzen ziren. Maiordomoek festak ordaintzen zituzten eta batzuetan bandeja pasatzen zuten diru pixka bat hartzeko. |
San Pedro. Maiordomoak eta ordainketak |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-835 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Gauez parranda egin ondoren, herriko nesken etxeetan kantuz ibiltzen ziren herriko mutilak, jotak gehienetan eta erdaraz. |
Festa. Kantuz herrian |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-836 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Pazko egunetik aitzina, San Pedro festak arte, igandero musika egoten zen herrian. Musikariak ibarreko gazteak izaten ziren. |
Igandero musika |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-837 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Auzolanak zertarako egiten ziren. Bideak hobetu eta herriko festetan kalea garbitu. |
Auzolanak. Ohizkoenak |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-838 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Aezkoanak eta Montañesak egiten zuten ibilbidea. Zein ordutan heltzen ziren eta nongoak ziren txoferrak. |
Aezkoana eta Montañesa |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-839 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Aribeko Redinekoek gaurko gasolindegia jarri baino lehen bazuten gasolindegi bat. Kanpoan tanke handi batzuk zeuden. Gero traktoreendako Iruñetik ekartzen zen gasolina. |
Gasolinera |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-840 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Patataren salmentarekin zenbat diru ateratzen zen eta zertan erabiltzen zen. |
Patata. Zenbat diru lortzen zuten |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-841 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Extremadurako jendea etortzen zenean, dena konpartitzen zuten. Baina beltzak etortzen hasi zirenean sindikatuak hasi ziren eta langileen eskubideak bultzatzen zituzten. Orduan gauzak aldatu ziren |
Jendea kanpotik heltzen zen patata biltzeko |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-842 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Beraien etxea eraikitzeko gisulabe bat egin behar izan zuten. Zenbatek eta nola egin zuten: jakia, harria eta egosteko garaia. |
Gisulabea |
Pedro Iriarte Ilintxeta |
| PIR-843 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Ezkaratza eta eskalak deskribatzen ditu. |
Etxeko sarrera. Ezkaratza eta eskalak |
Claudia Merino Celay |
| PIR-844 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Txerrien bazka non egiten zen eta zerez osaturik zegoen. |
Su-tokian txerrien bazka prestatzen zuten |
Claudia Merino Celay |
| PIR-845 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Zein tresna motak erabiltzen ziren bazkaria prestatzeko: eltzetoak, txofetak, lurrezko eltzetoak, marmitak... |
Bazkaria egiteko tresnak |
Claudia Merino Celay |
| PIR-846 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Aza, pataka eta txula puska bat besterik ez zen. |
Bazkaria |
Claudia Merino Celay |
| PIR-847 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Eltzeak ez erortzeko eltzaburdinak erabiltzen ziren. Haragi errea egiteko danborra erabiltzen zen. |
Eltzaburdinak eta danborra |
Claudia Merino Celay |
| PIR-848 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Kafea ez zen berezkoa, garia edo garagar errea izaten zen kafea; nahiz batzuetan kafe ale batzuk botatzen ziren. |
Garia edo garagar errea izaten zen kafea |
Claudia Merino Celay |
| PIR-849 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Merendatzeko askotan pataka erreak sukunean egiten zituen bere amak. Nola egiten zituen, hautsaren azpian. |
Berendua. Pataka erreak |
Claudia Merino Celay |
| PIR-850 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Sua prestatzen zuten plantxak berotzeko. Gero plantxa haiekin, behin txerria hila zelarik, ilea erretzen zen. Ondoren ganibetekin garbitzen zuten azala. Hau bukatu ondoan tostadak eta pattarra ateratzen zuten. Tostadak nola prestatzen ziren. |
Matatxinaren prozesua I |
Claudia Merino Celay |
| PIR-851 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Ondoren gizonek txerria dilindatzen zuten eta tripak ateratzen zituzten. Emaztekiek tripak berezi eta garbitzen zituzten. |
Matatxinaren prozesua II |
Claudia Merino Celay |
| PIR-852 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Txerrien maskuria gordetzen zen eta puzten zen. Gero inauterietan “zirino makarinoz” mozorrotzen zirenean, gazteek jotzeko erabiltzen zuten. |
Matatxina. Inauterietako pixatokia |
Claudia Merino Celay |
| PIR-853 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Tripotak nola egiten ziren. |
Matatxina. Tripotak |
Claudia Merino Celay |
| PIR-854 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Zer izaten zen beste etxeetara eramaten zen presentea. Nori eramaten zitzaion eta nork eramaten zuen. |
Matatxina. Presentea |
Claudia Merino Celay |
| PIR-855 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Hil ondorengo biharamunean zein lan egin behar zen: zatiak gatzetan jarri eta lehortzeko dilindatu. Ze denbora tarte behar zen gauza bakoitzeko. |
Matatxinaren prozesua III |
Claudia Merino Celay |
| PIR-856 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Dena dilindatu aurretik urez garbitu behar zen eta hertzeetan pimentona eman behar zitzaien eulia ez sartzeko. Beranduago poltsa batzuk heldu ziren eta bertan gordetzen ziren. |
Matatxinaren prozesua IV |
Claudia Merino Celay |
| PIR-857 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Txistorrak eta besteak xukatzera jartzen ziren dilindan despentsan. Baina gaua oskarbi zenean bakarrik irekitzen ziren gela horietako leihoak. Gau lainotsua bazen ezin zen, haragia beratzen zelako. |
Matatxinaren prozesua V |
Claudia Merino Celay |
| PIR-858 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Zer sartzen zen lurrezko ontzietan eta nola jartzen ziren. |
Matatxina. Kontserbak |
Claudia Merino Celay |
| PIR-859 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Lekak kontserban nola paratzen ziren. |
Lekak kontserban |
Claudia Merino Celay |
| PIR-860 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Labea nola eta zerekin garbitzen zen. |
Labea prestatu ogia egiteko |
Claudia Merino Celay |
| PIR-861 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
San Pedro egunean zer egiten zen. Ahaideak eta beste herriko lagunak etortzen ziren. |
San Pedro eguna |
Claudia Merino Celay |
| PIR-862 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Festetan zer bazkaltzen zen. |
Festetako bazkaria |
Claudia Merino Celay |
| PIR-863 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Baratzean zer ereiten zen. Bi aza motaz hitz egiten du, bat udaberrirako bestea udazkenerako. |
Baratzean ereiten zena |
Claudia Merino Celay |
| PIR-864 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Subilaro egunean neskak eta mutilak biltzen ziren “misa del gallo”-ren ondoren eta txokolate bat hartzera eta dantzatzera joaten ziren. |
Eguberriak. Subilaro gaua |
Claudia Merino Celay |
| PIR-865 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Errege bezperan txokolate bat hartu eta joare handiekin herri guztian ibiltzen ziren. |
Errege bezpera |
Claudia Merino Celay |
| PIR-866 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Nola jartzen zituzten zapatak eta zer opari ekartzen zuten. |
Errege gaua. Opariak |
Claudia Merino Celay |
| PIR-867 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Mutilak binaka biltzen ziren eta etxez-etxe eskean ibiltzen ziren. Gero etxe bat aukeratzen zuten eta bertako emaztekiek afaria prestatzen zuten eta ondoren dantza egoten zen. |
Inauteriak. Eskean ibili |
Claudia Merino Celay |
| PIR-868 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Maiatzean arrosario errezatzera joaten ziren komunioko jantziaz. Ofrenda gisa mendiko “pipirripiak” biltzen ziren eta aldarean bertsoak bota eta kantatzen zizkioten Ama Birjinari. |
Maiatzeko festak. Arrosarioa |
Claudia Merino Celay |
| PIR-869 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Zer egiten zen Corpus Christian: zenbat aldare jartzen ziren, herria nola apaitzen zuten, prozesioa nolakoa zen... |
Corpus Christi |
Claudia Merino Celay |
| PIR-870 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
“Elizatoa” prestatzen zuten ostegunean eta neskak errezatzen egoten ziren. |
Aste Santua. Elizatoa |
Claudia Merino Celay |
| PIR-871 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Ura bedeinkatzen zuten eta etxera eramaten zen etxea eta animaliak bedeinkatzeko. |
Aste Santua. Ura eta sua bedeinkatu |
Claudia Merino Celay |
| PIR-872 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
San Joakineko erromeria nolakoa zen. Abaurregainetik hasita. Non eta nork ematen zuen meza eta nola bazkaltzen zuten. |
San Joakineko erromeria |
Claudia Merino Celay |
| PIR-873 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Gizonak nola janzten ziren eta nola eramaten zituzten gurutzeak Arrobitik Orreagaraino. |
Orreagako erromeria. Gurutzeak |
Claudia Merino Celay |
| PIR-874 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Neguan Abaurregaineko emakumeak Frantziara joaten ziren lanera: etxeetara eta larreetara. Bueltan tresnak eta sosa ekartzen zuten. Zein bide hartzen zuten eta zein herritan lan egiten zuten. |
Emakumeak Garazira lanera. Sukaldeko tresnak |
Claudia Merino Celay |
| PIR-875 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Musteilua zer den . |
Harrikoa. Musteilua |
Claudia Merino Celay |
| PIR-876 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Bere amutxia nola janzten zen. |
Janzkera. Arnesak |
Claudia Merino Celay |
| PIR-877 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Buruko ilea nola biltzen zuten emakumeek: emakumeak, neskatoak edo haurrak. |
Ilea biltzeko erak |
Claudia Merino Celay |
| PIR-878 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Zangozatik ardoa ekartzen omen zuten zaldiz eta zagito handi batean. |
Zangozatik ardoa ekartzen zuten |
Claudia Merino Celay |
| PIR-879 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Herriko dendak non ziren. Zer saltzen zen haietan eta nola ordaintzen zen. |
Herriko dendak |
Claudia Merino Celay |
| PIR-880 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Emakumeek emaginarekin erditzen zuten. Abaurregaineko emaginak zein ziren. |
Erditzea. Emagina |
Claudia Merino Celay |
| PIR-881 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Oso luto zorrotza zen eta beltzez goitik behera janzten ziren. Arropa guztia tindatzen zen, zapatak ere bai. |
Lutoa |
Claudia Merino Celay |
| PIR-882 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
San Migel elizan ba omen zen emakume bat serora lanak egiten zituena. Neguan jendea aziendei bazkaria ematera joaten zenean, egunez laino itxia bazegoen, baselizako ezkilak jotzen zituen jendea orientatzeko. |
San Migel baselizako emakume zaindaria |
Claudia Merino Celay |
| PIR-883 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
San Joan eguneko goizean lore bila joaten ziren. Horiek bedeinkatu ondoren etxe atarian jartzen zituzten. |
San Joan eguna |
Claudia Merino Celay |
| PIR-884 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Etxean militarrak izan zituzten bizitzen eta etxeko gauzak ere egiten omen zituzten. Kapitana eta familia zuten etxean bizitzen. Orduan euskaraz eta erdaraz egiten zuten etxean. |
Militarrak etxean |
Claudia Merino Celay |
| PIR-885 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Ze gauzak erabiltzen zituzten oheak berotzeko: trapuak, botilak, braseroa… |
Oheak berotzeko |
Claudia Merino Celay |
| PIR-886 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Kalentadoreak nola prestatzen ziren eta oheak berotzen ziren haiekin. Gero gomazko poltsak erabiltzen hasi ziren. |
Oheak berotzeko kalentadoreak |
Julia Arregi Landa |
| PIR-887 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Zezen parada bere etxean izaten zuten urte osoan. Behiak ekartzen zituzten etxera. Belarra eta pentsua ematen zioten elikagai gisa. |
Zezen parada bere etxean |
Julia Arregi Landa |
| PIR-888 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Txerrien bazka galdara handi batean egosten zen. Zer botatzen zuten. |
Txerrien bazka |
Julia Arregi Landa |
| PIR-889 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Gosaltzeko kafesnea ogiarekin hartzen zuten. Kafea mate eta txikoria ziren. |
Zer hartzen zuten gosaltzeko |
Julia Arregi Landa |
| PIR-890 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Esnearen mamia ogian paratzen zuten eta jaten zuten. |
Merienda |
Julia Arregi Landa |
| PIR-891 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Gehienetan bakailaoa (abadejo) izaten zuten, baina batzuetan arrautza eta magrak ere izaten ziren. |
Afaria |
Julia Arregi Landa |
| PIR-892 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Lekak kontserban nola prestatzen zituzten. Gero, izozkailuak eta tarroak etorri zirenean, lekak ez ziren hain goxoak. |
Kontserbak. Lekak |
Julia Arregi Landa |
| PIR-893 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Tripotak nola egiten zituzten. |
Matatxina. Tripotak |
Julia Arregi Landa |
| PIR-894 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Egunez-egun matatxinaren zein lan egiten zen. |
Matatxina. Egunez egun lanak |
Julia Arregi Landa |
| PIR-895 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Zein ogi mota egiten ziren esaten du: kabezona, opila eta opiltxitoak |
Ogi motak |
Julia Arregi Landa |
| PIR-896 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Almadrakak nola garbitzen zituzten. Zein zen egiten zen prozesua. |
Oheak. Almadraka garbitu |
Julia Arregi Landa |
| PIR-897 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Zein ziren herriko dendak eta zer saltzen zen bakoitzean. |
Herriko dendak |
Julia Arregi Landa |
| PIR-898 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Herriko emaginak zein ziren. |
Erditzea. Emaginak |
Julia Arregi Landa |
| PIR-899 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Komunioa zortzi urterekin egiten zen. Bi urte lehenago katezismoa egiten zuten. Norekin eta zenbat egunetan. |
Komunioa |
Julia Arregi Landa |
| PIR-900 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Elizara txesto bat eramaten zen argizariarekin eta mezan pizten zen. Ondoren berriz etxera eramaten zuten. |
Elizara txestoa |
Julia Arregi Landa |
| PIR-901 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Emakumeak eta gizonak elizan zein tokitan kokatzen ziren: emakumeak katedretan, gizonezkoak bankuetan. |
Elizan non esertzen ziren |
Julia Arregi Landa |
| PIR-902 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
San Blas egunean bedeinkatzera zer eramaten zen. Bedeinkatzera eramaten zen gatza behiei itederrean botatzen zitzaien. |
San Blas. Zer eramaten zen bedeinkatzera |
Julia Arregi Landa |
| PIR-903 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Kandelarian bedeinkatutako argizariak eramaten ziren aldarera. Han arratsalde guztia ematen zuten errezatzen. Azkenean egun honekin lotutako esaldi zahar bat botatzen du baina erdaraz. |
Aste Santua. Osteguna |
Julia Arregi Landa |
| PIR-904 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Corpus Christi eguna nola ospatzen zen eta herri guztia nola apaintzen zuten. |
Corpus Christi |
Julia Arregi Landa |
| PIR-905 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Etxetik egur pare bat eramaten zuen neska bakoitzak. Eskolan berotzeko estufa bat izaten zuten. |
Eskolako estufa |
Julia Arregi Landa |
| PIR-906 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Enhorabuena noiz egiten zen eta neskatoaren etxean izaten zen. Enhorabuena zertan zetzan. |
Enhorabuena |
Julia Arregi Landa |
| PIR-907 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Behiak udaberrian noiz ateratzen ziren eta zein ingurunera eramaten zituzten. |
Behiak |
Julio Merino Celay |
| PIR-908 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Udan behiak ateratzen zirenean nola banatzen zituzten: batzuk Bortura eta besteak zerratura. Itzainaren lana zein zen eta zenbat laguntzaile zituen. |
Itzainaren lana |
Julio Merino Celay |
| PIR-909 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Laguntzaileak nola aukeratzen ziren eta noiz hasten ziren. |
Itzainaren laguntzaileak |
Julio Merino Celay |
| PIR-910 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Behiak Santiago egunean eta Amabirjinaren egunean etortzen ziren udan. Etortzerakoan joaren handi batzuk ekartzen zituzten, gatza jatera ekartzen zituzten. |
Behiak udan bi egunetan itzultzen ziren herrira |
Julio Merino Celay |
| PIR-911 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Herriko landan egoten ziren. Non larratzen zuten, non edaten zuten eta nola zaintzen zituzten txandaka. |
Behiak larrazkenean |
Julio Merino Celay |
| PIR-912 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Ardiak urtean zehar nola zaintzen ziren eta haien artean nola moldatzen ziren zaintzeko. |
Ardiak |
Julio Merino Celay |
| PIR-913 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Behorrak urtean zehar non egoten ziren. Udan Bortuan eta larrazkenean sarioetan. |
Behorrak |
Julio Merino Celay |
| PIR-914 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Zaldia eta zezen bat zegoen herri guztirako. Bakoitza etxe batean zegoen. Zezena beti etxe berean egoten zen eta sosa ordaindu behar zen eramaten zen behi bakoitzeko. Zaldia etxez-etxe ibiltzen zen. |
Zaldia eta zezena |
Julio Merino Celay |
| PIR-915 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Ardien jana zer izaten zen. Lizar eta haritz hostoa biltzen zen baina ardiak lizar hostoa nahiago. |
Ardiak artegi barruan zeudenean |
Julio Merino Celay |
| PIR-916 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Hostoa nola egiten zen: nondik mozten zen, zerekin, nola biltzen zen, nola garraiatzen zen eta non lehortzen zuten. Aizkolkoaz aritzen ziren, zur aizkora ere esaten dio. |
Hostoa |
Julio Merino Celay |
| PIR-917 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Hostaila noiz biltzen zen (bigarren abenduan) eta maindiretan etxera nola ekartzen zuten. |
Hostaila |
Julio Merino Celay |
| PIR-918 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Nola markatzen ziren animaliak, behiez eta ardiez aritzen da. |
Azienden markak |
Julio Merino Celay |
| PIR-919 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Belarra nola mozten zuten tailuz, gero zabaltzen zuten eta teila-mailan prestatzen zen. |
Belarra moztu |
Julio Merino Celay |
| PIR-920 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Zerez egiten ziren, nola egiten zituzten eta nork egiten zituen. |
Etzezkiak |
Julio Merino Celay |
| PIR-921 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Garia mozten zuten. Emakumeek teila-mailak eta balak nola egiten zituzten. |
Uzta. Mozketa |
Julio Merino Celay |
| PIR-922 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Urtero eultziarekin hasi baino lehen larraina prestatzen zuten. |
Eultzia. Larrainen prestaketa |
Julio Merino Celay |
| PIR-923 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Etxeetan urki txuskiak nola egiten zituzten. |
Urki txuskiak |
Julio Merino Celay |
| PIR-924 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Eultzia egiteko estrarraziak nolakoak ziren eta nola zorrozten zituzten. |
Eultziaren prozesua I |
Julio Merino Celay |
| PIR-925 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Behin pikatu ondoan eultzian zer egin behar zen eta zein tresneria erabiltzen zuten. |
Eultziaren prozesua II |
Julio Merino Celay |
| PIR-926 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Soroetan urtero ereiten zen hazi mota aldatzen joaten zen lurra emankorragoa izateko. Bereziki patata heldu zenean, patata ondoren garia ereiten zen. |
Soroen ereinketa moten txandaketa |
Julio Merino Celay |
| PIR-927 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Iratze kinonak enkantean ateratzen zituzten. |
Iratzea |
Julio Merino Celay |
| PIR-928 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Udalak hostaila ere enkantean ateratzen zuen. |
Hostaila enkantean |
Julio Merino Celay |
| PIR-929 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Azienden parte bat, bilortziak eta behorrak, Aribeko merkatura eramaten ziren saltzeko. Tratanteak askotan etortzen ziren Aezkoara animaliak onak zirelako. |
Animalien salmenta |
Julio Merino Celay |
| PIR-930 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Ongarria etxetik mando gainean aztarratzetan garraiatzen zen. Zenbait tresnaren izenak. |
Ongarriaren garraioa |
Julio Merino Celay |
| PIR-931 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Lerrak nondik biltzen ziren eta etxeko zein txokotan paratzen ziren. |
Lerrak |
Julio Merino Celay |
| PIR-932 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Etxe bakoitzean mutilak egoten ziren urte osoko etxeko lanetan laguntzeko. |
Mutilak |
Julio Merino Celay |
| PIR-933 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Maiordomoak eta mutil gazteek herriko festak ordaintzen zituzten, aurrenik orkestra izaten zen. |
Festak. Herriko kontuak |
Julio Merino Celay |
| PIR-934 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Patata ateratzeko garaian peoiak etortzen ziren laguntzera. Soldata eta etxea ematen zitzaien. |
Patata. Peoiak |
Julio Merino Celay |
| PIR-935 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Patatak bereizi egiten ziren Oposan eman aurretik. Tamaina zehatza eskatzen zen, beraz tresna bat erabiltzen zuten bereizketa egiteko. Tamainarik ematen ez zuen patata kanpora saltzen zen, bakoitzak bere kabuz. |
Patatak saldu. Bereizketa |
Julio Merino Celay |
| PIR-936 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Oposak hazia eta ongarria jartzen zien sozioei bai hura ordaindu behar zen. Ematen patata guztiaren dirua jaso beharrean, hazia eta ongarriaren dirua kenduta kobratzen zen. |
Patatak saldu. Hazia eta ongarria |
Julio Merino Celay |
| PIR-937 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Haurrak zirelarik “requeteak” zeuden herrian eta eskolatik ateratzean instrukzioa egitera joaten ziren egurrezko fusilekin. Instrukzion zertan zetzan. |
Gerra garaia. Instrukzioa |
Julio Merino Celay |
| PIR-938 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Eskolan euskara ezin zen egin, kalean bakarrik eta etxean egiten zuten. Dena dela, euskaraz elekatzeagatik Abaurrean ez zuten jotzen. |
Eskola garaiak. Euskara |
Julio Merino Celay |
| PIR-939 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Gerraondoan, errekisaz aparte, oso klima lehorra egin zuen eta garia ez zen hazten. |
Gerraondoa. Aldaketa klimatikoa eta errekisak |
Julio Merino Celay |
| PIR-940 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Errekisan eraman ez zezaten, ezkutatzen zuten irina. Ondoren eho behar zen. Errota guztiak prezintaturik zeudenez, baita Abaurrepekoa ere, gauez joan behar zuten ehotzera errotazainak prezintoa kentzen zuenean. Baina behin baino gehiagotan guardiek harrapatzen zituzten. |
Gerraondoa. Errotak prezintatuta zeuden |
Julio Merino Celay |
| PIR-941 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Elurte hura handia izan zen eta errepidea irekitzeko auzolanetan joan behar izan zuten: goizez soldaduek eta haiek arratsaldez. |
1945eko elurtea. Auzolanak |
Julio Merino Celay |
| PIR-942 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Otsagabiko albaiteroa deitzen zuten eta handik etortzen zen. Albaiteroaren lana, alez ordaindu behar zitzaion udalari. |
Albaiteroa Otsagabitik |
Julio Merino Celay |
| PIR-943 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Kamineroen lana nolakoa zen. |
Kamineroen lana |
Julio Merino Celay |
| PIR-944 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Autobusaren erregaia ikatza zen, gasogenoz funtzionatzen zuen eta txoferrak aurpegi beltzez bukatzen zuten. |
Gasogenoa autobusean |
Julio Merino Celay |
| PIR-945 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Haizeen izenak zein diren eta ipar beltza ze motako haizea den. |
Haizeen izenak |
Julio Merino Celay |
| PIR-946 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
1945eko elurtearen ondoren azeriak nola harrapatzen zituzten. |
Azeriak harrapatu, elurtearen ondoren |
Julio Merino Celay |
| PIR-947 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Makiak Pardixerrian ibili zireneko gertakizunak. |
Makiak Pardixerrian |
Julio Merino Celay |
| PIR-948 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Abaurregainean makiak agertu zirenean herrian gertatu zena eta bereziki haien familian gertatu zena. |
Makiak Abaurregainan |
Julio Merino Celay |
| PIR-949 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Azkonak nola harrapatzen zituzten eta urina zertarako erabiltzen zen. |
Ehiza. Azkonak |
Julio Merino Celay |
| PIR-950 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Animalia bakoitzaren larrua zenbatean ordaintzen zen. |
Ehiza. Zenbat balio zuen larruak |
Julio Merino Celay |
| PIR-951 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Non biltzen ziren igelak, nola hartzen zituzten. Lagunen berenduan jaten zituzten. |
Igelak hartzea |
Julio Merino Celay |
| PIR-952 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Saskiak egiteko urritza mozten zuten, ondoren asketan ur azpian sartu eta nabalarekin tximistariak ateratzen zituzten. |
Saskiak nola egiten ziren |
Julio Merino Celay |
| PIR-953 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Ardiei ilea nola mozten zioten, zein tresna erabiltzen zen (arkuriaxeak), zenbat gizon izaten ziren eta zein garaitan burutzen zen. |
Mozko eguna |
Julio Merino Celay |
| PIR-954 |
Bideoa |
Pirinioetako euskara |
Aretzeak titietatik kendu behar zuten, horretarako tresna berezi bat jartzen zieten aretzeei. |
Aretzeak behiengandik kentzeko |
Julio Merino Celay |
| EHHA-4_26_001 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_002 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_003 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_004 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_005 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_006 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_007 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_008 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_009 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_010 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_011 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_012 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_013 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_014 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Luzia Ilintxeta Adot. |
| EHHA-4_26_015 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Paskuala Ilintxeta Iriarte. |
| EHHA-4_26_016 |
Audioa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa |
Euskararen Herri Hizkeren Atlaserako hizkuntz inkesta bat. |
|
Paskuala Ilintxeta Iriarte. |
| IC-009b |
Audioa |
Inaki Camino |
|
|
Segundo Arostegi Arostegi -Kixket-. María Arozarena Legatz -Mendialde, Kixket-. |
| IC-011 |
Audioa |
Inaki Camino |
|
|
Luzia Ilintxeta Adot -Orbara-. Emilia Bidondo Adot -Fankoina-. |
| IC-012 |
Audioa |
Inaki Camino |
|
|
Feliziana Zelai Bazterra -Elixalde-. |
| IC-013b |
Audioa |
Inaki Camino |
|
|
Emilia Bidondo Adot -Fankoina-. |
| IC-014b |
Audioa |
Inaki Camino |
|
|
Segundo Arostegi Arostegi. Maria Arozarena Legatz. |
| IR-002a |
Audioa |
Irati Irratia |
Elkarrizketa. |
|
Regina Adot. |
| IR-005 |
Audioa |
Irati Irratia |
IR-005 eta IR-017 berdinak dira. |
|
Brigida Ancho Juandeaburre, Casiano Lorea |
| IR-006 |
Audioa |
Irati Irratia |
|
|
Lorenzo Iriarte, Valeriana Iriarte |
| IR-007 |
Audioa |
Irati Irratia |
Emaztekien bizitza. |
|
Maria Arozarena |
| IR-012 |
Audioa |
Irati Irratia |
|
|
Lazaro Valeriano, Leontzia |
| IR-017a |
Audioa |
Irati Irratia |
IR-005 eta IR-017 berdinak dira. |
|
Brigida Ancho Juandeaburre |
| IR-017b |
Audioa |
Irati Irratia |
|
|
Casiano Lorea |
| IR-022a |
Audioa |
Irati Irratia |
|
|
Marcos Saragueta (1909) |
| IR-022b |
Audioa |
Irati Irratia |
Abaurregainako elurtea. Artzain. Iruñea nola ezagutu. Kontrabandoa. Soldaduska. |
|
Ricardo Arregi |
| IR-023a |
Audioa |
Irati Irratia |
|
|
Jose Arregi Conde |
| IR-023f |
Audioa |
Irati Irratia |
|
|
Vitoriano Zelai, Emilia Bidondo Adot |
| IR-024d |
Audioa |
Irati Irratia |
IR-022b eta IR-024d1 berdinak dira. |
|
Ricardo Arregi |
| M2-009 |
Audioa |
Nafarroako Euskaldunen Mintzoak 2 |
Lekukoek antzinagoko bizimoduaz hitz egiten dute: gabonak, abestiak, familia, azokak, beste herri batzuk... |
|
Segundo Aroztegi, María Arozarena. |
| N-001 |
Audioa |
Orreaga Ibarra |
Hizketa librea: familia, garai bateko
bizimodua, jaia, lana; euskararen gainbehera, Eguberriak, Aste Santua, etxabereak. |
|
Balen Encaje |
