| Grabaketa |
Heriak |
Euskalkiak |
Mapak |
Gai nagusia |
Izenburua |
Hiztuna |
|
PIR-549
|
|
|
|
Haizeen izenak zein diren. |
Haizeen izenak |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-550
|
|
|
|
Castellano zeritzon haizearen izena eta eguraldi ondorioak zein diren |
Gaztela haizea |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-551
|
|
|
|
Bi ipar haize daude. Bakoitzak eguraldian duen eragina. |
Haizeak. Iparrak |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-552
|
|
|
|
Erein aurretik alorrak nola prestatu behar ziren. |
Ereinketa. Alorrak prestatu |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-553
|
|
|
|
Ongarria larreetara noiz eramaten zen . |
Ongarria larreetara |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-554
|
|
|
|
Ongarria zein tresnarekin eramaten zen larrera: astorratzak. Nolakoak ziren. |
Ongarria eramateko tresnak |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-555
|
|
|
|
Errotak prezintaturik zeudenez, gauez joan behar zuten ehotzera. |
Gerraondoan irina |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-556
|
|
|
|
Artoa espiletan ereiten zen (Ursula) |
Artoa espiletan ereiten zen |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-557
|
|
|
|
Elias eta Ursula: marrukukua zen zen. |
Marrukukua |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-558
|
|
|
|
Nor eta nolakoa zen. |
Behortzaina |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-559
|
|
|
|
Noiz, nor eta zein lan egiten zuen. |
Itzaina |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-560
|
|
|
|
Haurren elea xuketan edo toketan izaten zen (Ursula Eliasen ahizpa). |
Euskara. Haurrei |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-561
|
|
|
|
Eskolara joaten hasi zirenean erdaraz hitz bat ere ez zuten esaten. |
Euskara eta eskola |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-562
|
|
|
|
Jostaldira ateratzen zirenean maistra adi egoten zen leihotik kanpoan ere euskaraz ez elekatzeko. |
Euskara. Maistra |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-563
|
|
|
|
Saskiak zertarako erabiltzen ziren eta aldapa zuten alorretan urtero egiten zuten lana. |
Saskiak zertarako erabiltzen ziren |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-564
|
|
|
|
Aldapa zuten alorretan lurra gora nola eraman behar izaten zuten. |
Aldapan zeuden alorrak |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-565
|
|
|
|
Nola izaten zen festa eta joaten zirenak nola izendatzen ziren (Ursula). |
Eguberriak |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-566
|
|
|
|
Inauteriak nola izaten ziren: erronda, bazkaria… |
Inauteriak |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-567
|
|
|
|
Sobratzen zen janariarekin gazteek beste afariak prestatzen zituzten. |
Inauteriak. Sobratzen zen janaria |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-568
|
|
|
|
Nola mozorrotzen ziren eta erabiltzen zuten izena: muzisarkoak. |
Inauteriak. Mozorroa |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-569
|
|
|
|
Zenbat izaten ziren eta zein zen priorearen lana. |
Herriko festak. Prioreak |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-570
|
|
|
|
Eskolara joateko ezkila lau aldiz jotzen zuten. |
Ezkilak. Eskolara joateko |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-571
|
|
|
|
Norbait hiltzen zenean, ezkila beste modu batez jotzen zuten hildakoa emakumezkoa edo gizonezkoa bazen (Ursula). |
Ezkilak. Hildakoak |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-572
|
|
|
|
Herriko denda non zen eta zer saltzen zen. |
Herriko denda |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-573
|
|
|
|
Arraina saltzera nondik etortzen zen eta nola lumbierinoak (Irunberrikoak) ere etortzen ziren. |
Kanpoko saltzaileak |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-574
|
|
|
|
Katarroak sendatzeko erabiltzen zen. Nola. |
Sendabelarrak. Intsusa |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-575
|
|
|
|
Katarroentzat ere erabiltzen da. |
Sendabelarrak. Karraskila |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-576
|
|
|
|
Ilea lantzeko nola egiten zuten eta ondoren bi hariak nola bihurtzen zituzten eta zerekin. |
Ilea landu |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-577
|
|
|
|
Ursula arreba matazaz ari da. |
Mataza |
Elías Pedroarena Retegui |
|
PIR-578
|
|
|
|
Aita inklusatik Hiriberrira ekarri zuten. Aziendekin ez, kontrabandoan ibili zen. Frantziatik azukre paketeak pasatzen zituen. |
Aita Hiriberrira mutil |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-579
|
|
|
|
Kontrabandoko lanen ondorioz aita gaixotu zen eta etxean umezurtz gelditu ziren, bost ume eta haien artean urte bateko tartea. |
Umezurtz goiz eta familia luzea |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-580
|
|
|
|
Mutil zelarik Agoitzen ferratzen aritu zen aita. Zaldiak eta mandoak nola ferratzen zituen eta zein tresnarekin. |
Aita Agoitzera ferratzaile |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-581
|
|
|
|
Gizonek gerrara joan behar izan zuten, haren hiru osabek ere. |
Gerra garaiak |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-582
|
|
|
|
Bere garaian herrian ardi saldoak zenbatekoak izaten ziren. |
Ardi saldoak |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-583
|
|
|
|
Neguan egunez ereiten zuten alea eta arratsean aziendari janaria ematera joaten ziren artegietara edo bordetara. |
Neguko lanak |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-584
|
|
|
|
Orduan lana oso gogorra zen. |
Neguko lana. Lan gogorra |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-585
|
|
|
|
Arratsean bordetara haziendei jana ematera joaten ziren eta gauez itzultzen ziren. Baina bidea ez egiteagatik ezkongabeek bordan egiten zuten lo. |
Neguko lanak. Aziendari jana bordetan |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-586
|
|
|
|
Erdaraz eta pasarte berezi baten bitartez azaltzen du apirilean inoiz ez duela eguraldi onik egiten: “para conocer un buen abril 100 años hay que vivir”. |
Azienda udaberrian noiz ateratzen zen. Apirilean eguraldi txarra |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-587
|
|
|
|
Lur komunaletan larreak ardientzat eta behientzat banatzen ziren. Lur horiek bereizteko marka eta ordaina. |
Lur komunalek marka berezia zuten |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-588
|
|
|
|
Behorrak Bortura joaten ziren, Oriontzilo aldera. Aitak behorrak hitz batzuekin agurtzen zituen. |
Behorrak udan Bortura |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-589
|
|
|
|
Behorrak Bortura eramateko zein marka izaten zuten. |
Behorrak udan bortura. Marka |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-590
|
|
|
|
Zaldia Bortura ere eramaten zen denboraldi baterako. Behin zaldiarekin gertatu zitzaiona. Hanka hautsi eta beste bat erosi behar izan zuten. Bortura ez eramatea erabaki zuten. |
Zaldia. Bortuan udarako |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-591
|
|
|
|
Belar gehien zuen etxean egoten zen zaldiaren parada. Hala ere, soziedadeak pentsu eta belarra ematen zuen urtero zaldiarentzat. |
Zaldiaren parada eta ordaina |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-592
|
|
|
|
Zaldia etxean zuenari inbidia izaten zioten. |
Zaldia etxean izateagatik inbidiak |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-593
|
|
|
|
Behortzaina Orbaizetakoa zen eta hura laguntzeko mutil bat joaten zen. |
Behortzaina |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-594
|
|
|
|
Herriko itzaina Nabalan egoten zen. Itzaina herrikoa zen ea beti mutil lagun bat izaten zuen udako garai haietan. Itzainak mutilak behien atzetik gora eta behera ibiltzera behartzen zituen eta umeak negarrez egoten ziren. |
Itzaina |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-595
|
|
|
|
Nabalara behi antzuak eramaten ziren, baina aretzeduna herrian gelditzen ziren. Herrian gelditzen zirenentzako beste itzain bat zegoen. Herriko mutilak hura laguntzera ere joaten ziren. |
Udan behi bakoitza nora |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-596
|
|
|
|
Urrisoroa non eta nolakoa ateratzen zen. Haren osaba batek urrisoroa lehortzeko egiten zuena. |
Urrisoroa |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-597
|
|
|
|
Urrisoroa nolakoa den eta zein abereri ematen zitzaion. |
Urrisoroa. Norentzat |
Santiago Nuin Barberena |
|
PIR-598
|
|
|
|
Belarrari lehortzeko buelta ematen zitzaion eta horretarako sardeak erabiltzen ziren. Osaba batek egiten zituen etxeko zurezko sardeak eta haurrideek beti nahi izaten zuten hark egindako bat. |
Belarra garaia. Zein sarde erabiltzen zen |
Santiago Nuin Barberena |
