Arano, Areso, Goizueta eta Leitza bideoak, Leitzaldea. Euskarabidean DVDn argitaratuak Labrit Multimedia ekoizlea eta Euskarabidea argitaratzailea.
| Grabaketa |
Heriak |
Euskalkiak |
Mapak |
Gai nagusia |
Izenburua |
Hiztuna |
|
LTZ-384
|
|
|
|
Teresa atera ondotik hiru morroi egon ziren. |
Señoritoen etxean egon ziren morroiak |
Teresa Telletxea Hernandorena |
|
LTZ-385
|
|
|
|
Lizarraunditan egoten ziren ijitoak. Herrian bertan ez ditu ezagutu. |
Ijitoak |
Teresa Telletxea Hernandorena |
|
LTZ-386
|
|
|
|
Jateko zer edo zer (pikuak, laranjak, gailetak...), batzuei dirua ere bai...eskale batzuk ezagunak zituzten. |
Eskaleei zer ematen zitzaien |
Teresa Telletxea Hernandorena |
|
LTZ-387
|
|
|
|
Estratatik behera botatzen zituzten barrikak. Behetik gora, berriz, behi-gurdian. |
Barrikak pulunpaka goitik behera |
Teresa Telletxea Hernandorena |
|
LTZ-388
|
|
|
|
Señoritoak eta neskameak ate beretik sartzen ziren, baina batzuk jantokira eta besteak sukaldera. |
Denak ate beretik sartzen ziren |
Teresa Telletxea Hernandorena |
|
LTZ-389
|
|
|
|
Lau sala: bat oso handia, bestea txikixeagoa, bi jangela. Komun bat beheko solairuan eta beste bat goikoan. Goiko solairuan sei gela eta bi miradore zituzten. |
Señoritoen etxearen egitura |
Teresa Telletxea Hernandorena |
|
LTZ-390
|
|
|
|
Isats-piano elegantea zeukaten. Donostiako ahaideetako batek jotzen zuen. |
Isats-pianoa |
Teresa Telletxea Hernandorena |
|
LTZ-391
|
|
|
|
Ez zuten beheko surik, “salamandra” deitzen zioten estufa bat baizik. Janaria prestatzeko sukalde ekonomikoa erabiltzen zuten. |
“Salamandra” eta sukalde ekonomikoa |
Teresa Telletxea Hernandorena |
|
LTZ-392
|
|
|
|
Ez zuten karrotxoetan zerbitzatzen, erretiluetan baizik. Mahai-tresna guziak zilarrezkoak ziren. Festa egunetan ontziteria aldatzen zen, baina goilarak eta sardexkak ez. |
Ontziteria, mahai-tresnak... |
Teresa Telletxea Hernandorena |
|
LTZ-393
|
|
|
|
Toallak, barruko arropa, kamisetak..dena plantxatzen zen. Txaparen gainean berotzen zen plantxa. Arratsalde osoa behar izaten zen dena plantxatzeko. |
Plantxa |
Teresa Telletxea Hernandorena |
|
LTZ-394
|
|
|
|
Oso arropa arrunta; batek petatxuak eta guzti izaten zituen. |
Señoritoek zer arropa erabiltzen zuten |
Teresa Telletxea Hernandorena |
|
LTZ-395
|
|
|
|
Zabalo etxean jaio zen. Titia bere ama eta Petraren artean eman zioten. Gero conejerara joan ziren bizitzera. |
Jaiotetxea eta etxe aldaketa |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-396
|
|
|
|
Ez zeukaten ez argirik ezta urik ere. Egurra ekartzeko astoaren laguntza bazuten ere, km-ak egin behar zituzten oinez. Astoak ihes egin izan zuenetan egurrik gabe bueltatzen ziren etxera. |
Conejerako baldintza gogorrak |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-397
|
|
|
|
5 urte zituela marmita hartu eta km erdira zegoen iturritik ekartzen zuen ura, horrela etxean zeuzkaten balde handi batzuk betetzen zituzten. |
Ura |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-398
|
|
|
|
Mendian behiarekin zebilen egun batean behiak hanka hautsi eta jaten hasi zenean maldan behera erori zen. Errieta ederrak jaso zituen etxean. Behia haragitarako erabili zuten. |
Hanka hautsi zuen behiaren istorioa |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-399
|
|
|
|
Lixibarik ez zegoenean irakindako urarekin eta suko hautsekin zuritzen zituzten arropa zuriak eta maindireak. Egun batean arropa zuritze lanak bukatu zirenean amak arropak zabaldu zituen, umeak zirela amak arropei kasu egiteko eskatu zien baina, umeak ume, ohartu gabe maindireak erori egin ziren berriz ere zikinduz. |
Etxeko maindireen garbitasuna eta anekdota bat |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-400
|
|
|
|
Komun bat, 9 lagunentzako bi gela, sukaldea... Kazkabarra heldu zenean dena bustitzen zen. Dena oholekin egiten zen. Etxe ikaragarri hotza zen. |
Conejeraren egitura |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-401
|
|
|
|
Koltxoirik ez zen izaten orduan, bi ohe zituzten, batzuk lurrean, belarretan... ahal zen bezala moldatzen ziren lotarako. Lehengo koltxoiak gogor-gogorrak ziren, gero ilezkoak egiten ziren. Azken hauek urtero garbitu eta harrotu behar ziren. |
Oheak eta koltxoiak |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-402
|
|
|
|
8 ume txiki zituela alargundu zen ama, orduan ez zioten inongo laguntza ekonomikorik eman, aurrerago zerbait bai. |
Amaren alarguntzea |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-403
|
|
|
|
Senideen arteko harremana ona izan da. Lautik hirutan hiketan mintzatu izan dira. |
Senideekin harremana |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-404
|
|
|
|
Zoilariak baserriz baserri ibiltzen ziren zoiean; lanak egindakoan etxekoandreak jatekoa ematen zien. Egun batean txerriak ardiaren besoa jan zuenekoa. |
Zoilariak eta txerriaren anekdota |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-405
|
|
|
|
Etxeko azienda: behi bat, txerri bat eta ardi bat edo beste. Hura ez zen 8 senide elikatzeko nahikoa eta 8 urterekin beste etxe batera joan zen morroi mantenu truke. |
Etxeko azienda eta beharrak ez zeuden parekatuak |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-406
|
|
|
|
Morroi egondako etxean zuzen ibili beharra zen. Esnearekin lana ongi bete ez zueneko anekdota. |
Lanean beti fin ibili beharra |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-407
|
|
|
|
Mantenu trukean egon zeneko menua: astez taloa, astean behin garbantzuak eta eguberritan oilaskoa. Conejeran zeudenean xiroa jaten zuten egun berezitan. |
Jana eta janari bereziak |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-408
|
|
|
|
Bisigua merkea zen eta bakailaoa oso garestia. Orain berriz alderantziz da. |
Bakailaoa eta bisigua |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-409
|
|
|
|
Bi eskola zeuden, bat mutilentzako eta bestea neskentzako. Maisuak azkarren erritmoa zeraman eta ez zuen ezer ikasi. Neguko gaueskoletara joaten zen, bertako anekdotak. |
Eskola eta gaueskola |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-410
|
|
|
|
Barbararekin ikasten zuten. Ahal zutenean piperra egiten saiatzen ziren. |
Doktrina |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-411
|
|
|
|
Lehenengo jaunartzearen egunean karamelu bat oparitu zioten. |
Lehenengo jaunartzea |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-412
|
|
|
|
Meza-laguntzaile izan zen. Beste ospakizun batzuetako partaide: Aste Santutako prozesioan jantzi eta pausu bereziak eginez, San Migeletan ere San Migel pausuak eginez... |
Elizako ospakizunetan parte-hartzaile |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-413
|
|
|
|
Igandetako meza sakratua izaten zen. Ordutegiak: goizeko 6:30tan, 8tan eta 10etan. |
Mezak |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-414
|
|
|
|
Aste Santutan misiotakoak etorri zirenekoa. Elizan jarri zuten ohol baten gainean jarri ziren haien hitzekin herria beldurtuz. |
Misiotakoak Goizuetako elizan |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-415
|
|
|
|
Txerriki puska batzuk banatzeko eta beste batzuk kontserbatzeko uzten zituzten. Txistorrak eltze gorri batean olio eta gurinetan kontserbatzen zituzten. Txerria hil berritan txermoniak banatzen ziren. |
Txerrikiaren antolaketa |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-416
|
|
|
|
Sagarrak bildu, xerratu eta balkoian uzten zituzten lehortzen. Sagar xerra hauek urarekin nahasten zituzten, oso likido mikatza lortzen zen. Sagardoa dolarean egiten zen sagarrak bi lagunen artean estutuz. |
Sagarrekin egindako edariak |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-417
|
|
|
|
Baserriko lan asko auzolanean egiten ziren, gorozketan, zoilean, artoa biltzen, iratzea egiten, |
Elkarlana |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-418
|
|
|
|
Gose garaia zen eta leiho batean jarrita zeuden ogi erdia eta gazta hartu zituzten makil batekin, hauek jan ondoren lo gelditu omen ziren. |
Leiho batetik hartutako ogia eta gazta |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-419
|
|
|
|
Orain baino eguraldi hobea egiten zuen. Maiatzean behiaren aurrean jartzen ziren hanka-hutsik. Eguraldi aldaketa heldu zenean aitonak honela zioen: “Hara! Heldu da! Karajoa!! Kanbioa heldu da e!” |
Eguraldiaren inguruan |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-420
|
|
|
|
Eguzkiaren kokapenaren arabera ezagutzen zuten ordua. |
Eguzkia ordulari |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-421
|
|
|
|
Baserrian bizi ziren eta herrikoekin harreman gutxi zeukaten. Mozkortzen zirenean hitz egiten zuten gehien bat. 15-16 urterekin harrapatutako mozkorra. |
Herrikoekin harremana eta mozkorraldia |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-422
|
|
|
|
Kinkilleruk baserriz baserri ibiltzen ziren edozein gauza saltzen. |
Kinkilleruk |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-423
|
|
|
|
Korronte elektrikoaren aurretik kinke, argizari eta peseilluaren bidez izaten zuten argia. Peseillua olioaren bidez argiztatzen zuen metxa bat zen. |
Etxeko argia |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-424
|
|
|
|
Bihurriak ziren eta enkarguak egiteko eskatzerakoan ez ziren haiekin fidatzen. |
Enkarguetarako konfiantza gutxi |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-425
|
|
|
|
Conejeran maizter. Etxearen errenta hildako txekor batekin ordaintzen zuten adibidez. Gehiena trukean egiten zen. |
Maizterrak eta ordainketak |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-426
|
|
|
|
Almerian ikasi zituen instrukzioak eta handik Melillara bidali zuten. Soldadutzan ikasi zuen gaztelaniaz. Kintako mutilen nondik norakoak. |
Soldadutza eta kintako mutilak |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-427
|
|
|
|
Soldadutzako denboran soldadutzara elkarrekin joandako herritarra behin bakarrik ikusiko zuen; lagunak gehiegi edaten omen zuela eta ziegan pasatu zuen denbora gehiena. |
Laguna beti ziegan |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-428
|
|
|
|
16 hilabete eman zituen soldadutzan. Libre ematen zizkieten 20 egun haietan etxera joateak ez zuen merezi. Boluntario segitzeko aukera izan zuen baina ez zuen nahi izan. |
Soldadutzako denbora |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-429
|
|
|
|
Soldadutzan ezagututako euskaldunak: Intzako bat, Don Saturninoren herriko bat, Campanasko bat, Tafallako bat eta bizkaitar bat. Bizkaitarrarekin moldatu zen hobekien. |
Soldadutzako euskaldunak |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-430
|
|
|
|
Soldaduskatik etorri eta lehendabiziko gauza koinatari festetarako dirua eskatzea izan zen, ahal bezain laster itzuli zion. |
Soldaduskatik etorritakoan |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-431
|
|
|
|
Soldaduskatik bueltan Frantziako basora joan zen lanera, egurrak txikitu eta lehertu aritu zen 9 urtez. Egurra kabletan bidaltzen zuten, kableko lanak. Lana besterik ez zuten egiten. Lehendabiziko urtean 6 goizuetar joan ziren lanera, azkeneko 5 urtetan berriz bera zen goizuetar bakarra. Denboraldiko lana zen, negutan herrira bueltatzen zen. |
Frantziako basoan lanean |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-432
|
|
|
|
Meategira lanera zetozenen etxeak egitea. |
Neguko lana |
Jose Goizueta Perurena |
|
LTZ-433
|
|
|
|
Bere txondorrik ez du egin baina besteenak egiteko egurrak biltzen aritu izan da. Txondor tamaina ezberdinak egiten ziren. |
Txondorrak |
Jose Goizueta Perurena |